Đề bài: Em hãy phân tích tác phẩm “Chữ Người Tử Tù” của Nguyễn Tuân
Bài làm
Nguyễn Tuân được biết đến trong văn đàn văn học Việt Nam với cá tính cũng như là một phong cách tài hoa uyên bác trong từng tác phẩm. Trong rất nhiều các tác phẩm nổi tiếng của ông thì “Chữ người tử tù” là một sáng tác độc đáo.
Truyện ngắn “Chữ người tử tù” được đánh giá là một sáng tác lúc đầu có tên “Dòng chữ cuối cùng” và đã được in năm 1938 trên tạp chí Tao Đàn. Thế rồi sau đó đã được tuyển in trong tập truyện nổi tiếng “Vang bóng một thời” rồi lại đổi tên thành tiêu đề “Chữ người tử tù”.
Khi đọc tác phẩm người ta nhân vật chính trong tác phẩm chính là Huấn Cao. Đây cũng chính là một nhân vật điển hình trong các tác phẩm của Nguyễn Tuân trước Cách mạng. Nhân vật của ông thông thường chính là những người tài hoa, bất đắc chí. Họ dường như cũng không chỉ có tài mà còn có cái tâm trong sáng, cho dù họ không đạt được danh vọng hay đến cả những người dân bình thường cũng hiện lên với tài năng “hiếm có” của chính mình.
Ấn tượng đầu tiên của người đọc như cũng cảm thấy được tác phẩm đặc sắc chính là tình huống truyện như cũng đã được tái dựng trong tác phẩm. Chính tình huống đó cũng đã có những tác dụng của nó đối với việc bộc lộ tính cách nhân vật và kịch tính của truyện. Ta dường như cũng thấy được tình huống truyện là tình thế xảy ra trong truyện, đã có tác dụng tạo cho câu chuyện thêm đặc sắc. Tình huống truyện “Chữ người tử tù” biểu hiện mối quan hệ giữa nhân vật này với nhân vật khác. Thế rồi ta như thấy được cũng chính giữa nhân vật với hoàn cảnh sống, thông qua đó bộc lộ tâm trạng tính cách suy nghĩ… của nhân vật.
Phân tích tác phẩm “Chữ Người Tử Tù” của Nguyễn Tuân
Tác giả Nguyễn Tuân thật tài tình cũng như đã xây dựng một tình huống truyện độc đáo, đặc sắc, đồng thời cũng thật là giàu kịch tính cho hai tuyến nhân vật trong tác phẩm của mình. Trong tác phẩm người đọc như cũng cảm nhận được chính hai nhân vật đó là Huấn Cao – người tử tù phạm tội, và tội trạng ở đây cũng chính là đại nghịch đang bị giam chờ ngày hành quyết. Huấn Cao còn chính là người tài hoa nổi tiếng viết chữ đẹp… bên cạnh đó ta như thấy được chính nhân vật viên quản ngục. Nhân vật quản ngục là người quản lí tù nhân, đại diện cho cái trật tự xã hội đương thời nhưng lại rất yêu cái đẹp. Biểu hiện ở đây có thể nhận thấy được chính là sự hâm mộ người tài và có tấm lòng lương thiện. Ngay trên bình diện xã hội, thì ta như thấy được tất cả các nhân vật này họ dường như cũng đã thật hoàn toàn đối lập nhau. Mỗi nhân vật ta như thấy được rằng trong mỗi họ lại có cùng điểm chung là say mê cái đẹp tao nhã và đều có tâm hồn thanh khiết, lương thiện, biết đãi ngộ nhân tài và những người yêu cái đẹp. Như vậy, có thể nói được rằng, ngay chính trên bình diện nghệ thuật, họ lại là tri kỉ của nhau.
Người đọc như cũng cảm thấy được có hoàn cảnh gặp gỡ của họ thật éo le. Đó là nơi tù ngục tối tăm, và đó cũng chính là nơi nhơ bẩn, nơi người này quản lí người kia. Dễ nhận thấy được đây được coi là tình huống này dẫn đến xung đột trong nội tâm của viên quán ngục. Luôn đặt ra vấn đề làm thế nào để vừa làm tròn phận sự của một người canh tù lại vừa giữ trọn tấm lòng thiên lương. Và tác giả như đối với một người tài hoa mà mình từng quý trọng và ao ước gặp mặt. Cũng chính từ đây nảy sinh nhiều kịch tính để cho tác phẩm thêm nhiều điểm sáng. Thế rồi ngay cả người tử tù thành người mà viên quản ngục nhờ vả muốn xin chữ. Thế rồi ta như cũng thấy được rằng Huấn Cao chính là người mở đường hướng thiện cho cuộc sống về sau của viên quản ngục. Có thể nhận thấy được cũng chính tình huống độc đáo này đã giúp làm nổi bật trọn vẹn nhất, tinh tế nhất sự tự nhiên vẻ đẹp của hình tượng nhân vật Huấn Cao cũng như đã làm sáng tỏ tấm lòng biệt đãi người tài của viên quản ngục.
Trong tác phẩm đặc sắc “Chữ người tử tù” thì nhân vật Huấn Cao là một người tài hoa khác thường. Nguyễn Tuân cũng đã xây dựng lên hình tuộng của ông có tài viết chữ rất đẹp thật khó có ai sánh được tài này của ông. Chữ cửa ông được miêu tả “chữ đẹp và vuông lắm” khiến cho ai ai cũng muốn có được chữ của ông để trong nhà. Và có được chữ của ông để trong nhà thì như vật báu vậy.
Bên cạnh đó ta như cũng đã thấy được chính nhân vật Huấn Cao là một con người hiên ngang, khí phách. Đồng thời ông cũng chính là một anh hùng đầu đội trời chân đạp đất. Người đọc không khỏi ngỡ ngàng khi chứng khiến được một tử tù đợi ngày ra pháp trường vẫn giữ trạng thái ung dung, người tủ tù đó biết mình đi đến cái chết không đường thoát mà vẫn cứ thật tự tại và không hề nao núng. Thế rồi, ngay cả đến cảnh chết chém ông còn chẳng sợ. Huấn Cao như cũng đã hiện lên như một chí khí anh hùng không sợ cường quyền.
Nói đến phẩm chất của nhân vật Huấn Cao người ta dường như cũng thấy được con người ông như cũng còn là một người có thiên lương trong sáng và cao đẹp. Thực sự thì nhân vật Huấn Cao không phải là một con người sắt đá, ông cũng biết quý trọng người ngay, đặc biệt luôn coi trọng người tri kỉ. Có thể nhận thấy được rằng, khi mà chúng ta lại hiểu được tấm chân tình và thái độ từ chỗ khinh miệt, coi thường, sau đó lại chuyển sang thái độ như dè chừng sang thái độ tôn trọng. Và đó cũng chính là mộy thái độ tôn trọng dối với con người có nhân cách sống tốt đẹp và luôn giữ được cái tâm trong sáng của chính mình. Huấn Cao không ngại cho chữ nhưng phải là một người có tấm lòng thiên lương trong sáng. Họ đồng thời cũng chính là người biết yêu quý cái đẹp. Huấn Cao cũng đã khuyên quản ngục rằng: “Ở đây lẫn lộn. Ta khuyên thầy quản nên thay chốn đi… ở đây thiên lương khó giữ cho lành vững và rồi cũng đến nhem nhuốc mất cái đời lương thiện đi”. Chính tấm lòng cũng như tài năng của Huấn Cao đã có tác dụng cảm hóa con người như viên quản ngục: “Chắp tay vái người tù một vái… nói một câu mà dòng nước mắt rỉ vào kẽ miệng Làm cho nghẹn ngào: kẻ mê muội này xin bái lĩnh”.
Khi nói về “Chữ người tử tù” không thể không nhắc đến nhân vật viên quản ngục. Nhân vật này dường như cũng đã lại xuất hiện trong tác phẩm làm nổi bật chủ đề của tác phẩm. Có thể nhận thấy được đây cũng chính là một con người không sáng tạo được cái đẹp nhưng lại biết trân trọng yêu mến cái đẹp. Viên quản ngục chính là người luôn chịu trách nhiệm canh giữ tù nhân. Hay nói cách khác đó chính là công cụ đắc lực để có thể giúp ích cho bộ máy cai trị đương thời. Lẽ ra là viên qurn ngục như đại diện cho cái xấu, nhưng thật bất ngờ trong tác phẩm viên quản ngục như lại hiện ra bằng chính tấm lòng cũng như có được nhân cách cao đẹp. Chính bởi nhân cách này đã làm cho Huấn Cao nể phục và cho chữ.
Người đọc như cứ miên man theo chính diễn biến nội tâm, hành động và cách ứng xử của viên quản ngục đối với Huấn Cao. Thông qua câu nói của Huấn Cao thì người đọc cũng đã đôi phần đánh giá được viên quản ngục đó chính là “một âm thanh trong trẻo xen giữa bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ".
Trong nội dung tác phẩm thì ta không sao có thể quên được chính cảnh cho chữ trong nhà lao vào đêm khuya tăm tối. Qủa thực đây cũng chính là một trong những sáng tạo tuyệt đối của nhà văn Nguyễn Tuân. Một bên là ngục tù tối tăm như cũng đã nép mình vào để cho thấy được cảnh cho chữ mà người ta thường nói “cảnh tượng có một không hai”. Người tử tù như trở lên thật đẹp, sáng ngời nhân cách, viên quản ngục vốn đại diện cho cường quyền mà nay trở lên thật nhỏ bé. Người ta đọc đến đây thì lại thấy được chính trật tự kỉ cương của nhà tù hoàn toàn bị đảo ngược là bởi vậy.
Nghệ thuật miêu tả tương phản của Nguyễn Tuân như đạt đến đỉnh cao, người đọc như cũng đã thấy được cũng chính giữa chốn ngục tù tàn bạo kia không phải kẻ thống trị làm chủ mà là người tù làm chủ được. Thông qua tác phẩm đã nói lên được chân lý muôn đời đó chính là cái thiện vẫn hiện lên mạnh mẽ chiến thắng được cái ác. Và đó thực sự là một sự khẳng định cao đẹp của tác phẩm “Chữ người tử tù” mang lại cho độc giả.
Minh Nguyệt
